یكی از اولین چیزهایی كه هر کماندو برای رزم در جنگل , دریا , کوهستان و صحرا لازم است بداند جهت یابی در هر شرایطی است.
بهتر است بدانید هوا همیشه آفتابی نیست و شب ها هم همیشه نور ماه وستارگان را در اختیار ندارید. به امید قطب نما هم نباشید چون وسیله ای است خراب شدنی و بهترین كار یاد گرفتن انواع جهت یابی است ...
بهترین روش انواع جهت یابی آشنایی با اقلیم منطقه و بادهای غالب مناطق است. مثلا برای جهت یابی در بلوچستان اگر شخصی راهش را گم كند در فصل تابستان می تواند به راحتی جهت یابی كند بدین گونه كه در آن منطقه بادهای گرم و خشك همیشه در فصل تابستان از جنوب شرقی به شمال غربی میوزند. تنها این نكته را به خاطر داشته باشید كه در مناطق پر از گودال و كوهستانی ممكن است جهت باد در سطح زمین خلاف جهت اصلی باد باشد. پس همیشه در مورد بادهای دائمی در منطقه ای كه هستید اطلاعات كسب كنید.
جهت باد غالب در مناطق معتدل در نیمکره شمالی وجنوبی از سمت غرب میباشد و در مناطق استوائی از سمت مشرق میوزد .
یكی دیگر از روش های جهت یابی كه به كماندوها آموزش داده می شود جهت یابی از روی لانه مورچه هاست. مورچه های بزرگ بیابان معروف به مورچه خاكی یا خر مورچه یا مورچه گاز گیر ( در لهجه های مختلف ) می توانند بسیار مفید باشند. با تعقیب كردن یكی از آن ها تا لانه شان بروید و ورودی آن را پیدا كنید. لانه این مورچه ها سوراخ شان اكثرا رو به شمال است. یعنی متمایل به شمال است. علت آن هم نتابیدن مستقیم نور آفتاب به داخل لونه شان است.
روش بعدی شناسایی پوشش گیاهی تپه هاست. به تپه ها نگاه كنیدو سمتی كه به طرف جنوب است خشكتر و كم گیاه تر از سمتی است كه رو به شمال است. ( در دشت های ایران ) ممكن است در ابتدا فكر كنید غیر ممكن است اما با علم به این مسئله اگر به تپه ها و كوه ها نگاه كنید متوجه خواهید شد. اگر در بیابان هستید و پوشش گیاهی وجود ندارد می توانید از آفتاب جهت یابی كنید اما اگر هوا ابری شده ( به تازگی ) و می خواهید جهت یابی كنید با پیدا كردن یك تپه پر شیب در جهت های مختلف روی خاك شیب دست بگذارید و حرارت آن را بسنجید و تمام اطراف تپه را نه به صورت پیوسته...بلكه به صورت 180 درجه امتحان كنید ( ابتدا دست بگذارید سپس در سمت مقابل این كار را امتحان كنید ) نحوه جهت یابی به این صورت است كه در تپه های پر شیب طرفی كه رو به شمال است خاكش خنك تر از طرفی است كه رو به جنوب است.
روش بعدی بسیار نادر است اما با اینحال در وضعیتی ممكن است ناچار باشید. اگر زنبوری دیدید به حركت آن دقت كنید. اگر مسنقیم پرواز می كرد بدانید یا به سمت لانه می رود یا به سمت گل. اما اگر در محیطی پروازی رقص مانند به نمایش می گذاشت ( دور از لانه ) در حركت آن دقیق شوید. زنبورهای در جستجوی گل در حركات مارپیچی خود برای مدتی به سمت شمال پرواز می كنند ( چند ثانیه ) بعد ناگهان چند دور دور خود می چرخند و حركت نا منظمی را آغاز می كنند و بعد از مدتی ناگهان رو به شمال می كنند و مدتی مستقیم به سمت شمال می روند و این كار را پیاپی انجام می دهند.
روش دیگر از روی شناسایی پرنده های مهاجر است. در دشت های مركزی ایران به طور معمول در بهار اكثر پرنده ها از جنوب به شمال و در پاییز از شمال به جنوب پرواز می كنند در دسته های چند تائی .
روش بعدی هم بسیار نادر است و آن جفت گیری سمندر هاست. اكثر سمندر ها در حین جفت گیری در روز معمولا رو به جنوب با هم جفت گیری می كنند اما به خوبی این نكته هم قید شده كه این روش اصلا قابل اطمینان نیست.
اگر سوسك مصری دیدید كه گلوله ای از پهن خشك را می غلتاند و با خود می برد اگر دو سوسك بودند بدانید كه در ایران به سمت غرب می روند اما اگر یك سوسك بود ممكن است به هر جهتی برود.
روش دیگر از روی لانه مورچه های سرخ است. اگر لانه ای از مورچه های سرخ پیدا كردید به جهت سوراخ آن اعتماد نكنید بلكه لانه را بدون تخریب قسمت های زیرین بكنید. اگر توانستید حفره ای را كه لاروهای مورچه قرمز در آن نگهداری می شوند پیدا كنید به فاصله 50 سانت اطراف آن را كنده و سعی كنید دومین محل نگهداری لارو ها را پیدا كنید. اگر هر دو محل متعلق به 1 لانه باشند محل این 2 قسمت نگهداری لارو ها در امتداد شمال جنوب است. یعنی اگر خطی را بین 2 محل نگهداری رسم كنید آن خط امتداد شمال جنوب را نشان می دهد.
روش بعدی چشیدن خاك است. اگر توانستید مسیری باقی مانده از یك جریان قدیمی آب مانند نهر یا جوب خشك شده ای را در روی یك شیب پیدا كنید ( در بیابان ) اگر خاك پایین شیب آن شور تر از خاك بالای شیب بود بدانید كه شیب به سمت جنوب است. اما اگر شورتر نبود دلیل بر به سمت شمال بودن شیب نیست.
در شب یك مار صحرایی را دنبال كنید. ( بسیار مواظب باشید به آن نزدیك نشوید چون هم خطرناك است و هم اگر نزدیك شوید تغییر جهت داده تا حمله یا فرار كند ). اگر اثر مانده بر شن ناشی از حركت آن كه مانند زیگزاگ است نا متقارن بوده و شیب زیگزاگ های یك طرف ( راست ) از زیگزاگ های چپ بیشتر بود بدانید مار به سمت شرق ( طلوع آفتاب بعدی ) حركت می كرده است. اما اگر زیگزاگ حركت آن منظم بود می تواند به هر جهتی باشد .
جهت یابی با درختان بدین صورت است که به دلیل تابش بیشتر خورشید از سمت جنوب درخت و برگ کمتری دارد وتنه درخت از سمت شمال بدلیل ساه و رطوبت زیاد دارای خزه های سبز میباشد واز سمت جنوب خزه ندارد و یا اگر هم دارد کمتر و رنگ آن خرمائی است نه سبز/ دیگر آنکه شاخه های سمت شمال عمودترو پر شاخ وبرگ تر از سمت جنوب میباشند.
با تنه بریده شده درختان نیز میتوان خهتیابی کرد اگر به سطح مقطع آنها توجه کنید مشاهده خواهید کرد که از تعدادی دایره هم مرکز تشکیل شده که نشان دهنده عمر درخت است واین دوایر درسمت جنوب به دلیل تابش بیشتر خورشید از هم دور میشوند و در سمت شمال به هم نزدیک میشوند دقت داشته باشید از کنده هائی استفاده کنید که ریشه در خاک دارند .
دارکوب حفره هایش را معمولا در سمت شرقی درخت حفر میکند وسنجابها نیز در سوراخهای شرقی درختان لانه می گزینند .
جهت یابی با حلال ماه بدین گونه که وقتی حلال ماه دیده میشود اگر دو سر آن را به هم وصل کنید و امتداد دهید میتوانید حروف p یا q را ساخت که اگر p ساخته شود حلال ماه به سمت غرب و اگر q ساخته شود حلال ماه به سمت شرق است .
و در حالت قرص کامل ماه از روی حرکت ظاهری آن که از شرق به غرب است میتوان جهت یابی کرد .
جهت یابی با پیدا کردن ستارگان ذات الکرسی که به شکل M یا W هستند با امتداد ستاره میانی میتوان ستاره قطبی را پیدا کرد و میدانید که ستاره قطبی در سمت شمال است .- جهت یابی با ستارگان دب اکبر که از هفت ستاره به شکل ملاقه تشکیل شده است واگر دو ستاره آخر که لبه ملاقه است را توسط یک خط فرضی به هم وصل کنیم ودر همان امتداد پنج برابر ادامه دهیم به ستاره قطبی میرسیم
- لازم به ذکر است ستارگان دوب اکبر وستارگان ذات الکرسی روبروی هم ودر دو طرف ستاره قطبی قرار دارند واگر احتمالا یکی از آنها معلوم نبود دیگری حتما دیده میشود .
جهت یابی با ستارگان خوشه پروین که ازده تا پانزده ستاره به شکل خوشه انگور تشکیل شده وحرکتشان مثل خورشید از شرق به غرب است و دم آن دائم به سمت مشرق است .
جهت یابی با ستارگان بادبادکی که از هفت یا هشت ستاره تشکیل شده و حرکت آنها ازشرق به غرب ودم بادبادک به سمت جنوب میباشد .
جهت یابی به کمک کمربند ستاره هاي اوريون
اوريون از 7 ستاره نزديک به هم کمربند ستارگان است. سه ستاره نزديک به هم کمربند ستارگان است. زمان ديدن صور فلکي اوريون وقتي است که از قسمت مشرق طلوع کرده و از مغرب غروب ميکند. در خط استوا، دو حالت زير تقريباً از روي سر شما ميگذرد:
از شمال عرض جغرافيايي جنوبي
از جنوب عرض جغرافيايي شمالي
بوسيله کهکشان راه شیری نیز متوان جهت یابی کرد چون قسمت پهن‌تر راه شيري جهت غرب و قسمت نازك‌تر آن جهت شرق را نشان مي‌دهد و در ساعت‌هاي آخر شب قسمت پهن به جهت مغرب كشيده مي‌شود .
جهت یابی با چوب وسنگ برای وقتی که آفتاب هست بدین صورت که یک تکه چوب صاف را عمود بر زمین میکوبیم و در انتهای سایه آن یک سنگ قرار میدهیم 10 الی 15 دقیقه صبر میکنیم تا سایه چوب حرکت کند وانتهای سایه دوم را هم با یک سنگ مشخص میکنیم سپس پای راست خود را روی سنگ اول و پای چپ را روی سنگ دوم قرار میدهیم در این حالت روبروی ما جنوب است . و این روش در نیمکره شمالی صادق است ودر نیمکره جنوبی روبروی ما شمال است .
برای جهت یابی با ساعت مچی آن را به صورت افقی در کف دست قرار میدهیم بطوری که عقربه کوچک یا ساعت شمار رو به خورشید قرار بگیرد یعنی سایه عقربه زیر خودش قرار بگیرد در این حالت نیمساز زاویه کوچکتری که عقربه ساعت شمار با عدد دوازده ساعت میسازد به سمت جنوب است .
امیدوارم این روشها بدردتون بخوره وهیچ وقت گم نشید .
بسیار عالی و اموزنده بود
پاسخحذف